۷ راه برای کاهش اعتیاد به بازی‌های ویدیویی

بازی‌های ویدیویی امروزه به یکی از جذاب‌ترین سرگرمی‌ها در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. این بازی‌ها می‌توانند ادراک، خلاقیت و تخیل افراد را تقویت کنند، البته، این موارد تنها در صورتی مزایا خواهند بود که افراد در صورت استفاده از بازی‌های ویدیویی دچار افراط نشوند و حد تعادل را رعایت کنند. در بسیاری از مواقع استفاده از بازی‌های ویدیویی تبدیل به اعتیاد می ‌شود، به گونه‌ای که به اولویت اول زندگی افراد تبدیل می‌شوند و بر روی تمام جنبه‌های زندگی آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارند. اعتیاد به بازی‌های ویدیویی یا اختلال بازی را می‌توان یک نوع اعتیاد رفتاری قلمداد کرد که عدم درمان درست و به موقع آن می‌تواند سلامت روانی و جسمی افراد را تحت شعاع قرار دهد. در ادامه این مقاله همراه ما باشید زیرا، قصد داریم به‌طور مفصل درباره اعتیاد به بازی های کامپیوتری صحبت کنیم و ۷ راه برای کاهش اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را برای شما شرح دهیم.

اعتیاد به بازی‌های ویدیویی چگونه است؟

امروزه محبوبیت بازی‌های موبایلی و استفاده بی‌اندازه از آن‌ها، موجب ایجاد نوعی اعتیاد در افراد می‌شود. اعتیاد به بازی‌های ویدیویی جزو اختلالات بازی‌های اینترنتیIGDs) ) محسوب می‌شود. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که اعتیاد رفتاری به نحوی ناشی از استفاده بیش از حد، از اینترنت است. اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری شامل طیف وسیعی از بازی‌های رایانه‌ای، خرید آنلاین، قمار و غیره است که اعتیاد به بازی‌های ویدیویی بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد استفاده مداوم از بازی‌های ویدیویی منجر به پریشانی بالینی و قابل توجهی برای افراد خواهد شد.

اعتیاد به بازی‌های ویدیویی به معنای، انجام بی‌اختیار این بازی‌ها‌ به‌طور مکرر و برای مدت طولانی است، به‌طوری‌ که فرد از عواقب منفی این رفتار اطلاع دارد اما قادر به توقف و کاهش مدت زمان انجام بازی نیست. اگر شدت این اعتیاد افزایش یابد و زوایای مختلف زندگی مانند شغل، تحصیل، خانواده و روابط اجتماعی فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد و این رفتار به مدت ۱۲ ماه ادامه یابد، گفته می‌شود که فرد دچار اختلال بازی شده است.

البته نمی‌توان گفت هر فردی که ساعت‌های طولانی بازی‌های ویدیویی انجام می دهد معتاد است، اما افرادی که به مدت طولانی بازی‌های ویدیویی انجام می‌دهند باید زمان خود را کنترل کنند تا بتوانند فعالیت‌ها و مسئولیت‌های روزانه خود را انجام دهند.  بهتر است بازیکنان نسبت به تاثیرات منفی بازی‌های ویدیویی بر سلامتی جسمی و رفتارهای اجتماعی خود آگاه باشند تا در صورت پیشامد این رفتار، از یک مشاور متخصص برای حل مشکلات خود کمک بگیرند و اقدامات لازم برای حل مشکلات را انجام دهند. همچنین اگر بازی های ویدئویی را به قسمتی از اوقات فراغت فرزند خود اختصاص داده اید انتخاب بازی‌های پسرانه خوب و همچنین بهترین بازی‌های دخترانه میتواند کمک زیادی در سلامت روحی و روانی آن داشته باشد.

چرا بچه‌ها به بازی‌های ویدیویی معتاد می‌شوند؟

طراحان و سازندگان بازی‌های ویدیویی همواره سعی می‌کنند گیمرها را وابسته به عناوین خود کنند. آن‌ها از الگوهای مشخصی استفاده می‌کنند تا نقش بازیکنان در بازی‌های ویدیویی را بسیار پر رنگ نشان دهند. بازی‌های ویدیویی به‌دلیل تحریک سیستم پاداش و جزا در مغز به‌گونه‌ای اعتیادآور می‌شوند و رفتار کودکان را شکل می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر درباره تاثیر بازی های ویدیویی بر کودکان و نوجوانان، روی این مطلب کلیک کنید.

تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، نشان می‌دهد این بازی‌ها تأثیراتی مشابه مصرف مواد مخدر یا الکل بر روی مغز کودکان دارند. از طرفی بخش تکانشی مغز که سیستم آمیگدال-استریاتال نام دارد در اثر استفاده بیش از حد از این بازی‌ها کاربران کوچک‌تر شده و حساس‌تر عمل می‌کرد و محرک‌های بازی را سریع‌تر پردازش می کرد. در بازی‌هایی مانند World of Warcraft که دارای جنبه اجتماعی هستند، بازیکنان گاهی بیش از ۴۰ ساعت در هفته و حتی بیشتر زمان خود را صرف انجام این بازی‌ها می‌کنند.

به عبارتی بعد اجتماعی این بازی‌ها، موجب شده تا بازی‌ کردن اجباری و ترک آن برای بازیکنان سخت‌تر باشد. بازی‌های اجتماعی احساس مسئولیت پذیری، صلاحیت و احساس ارتباط با دیگران را در گیمرها تقویت می‌کنند. به‌همین دلیل بازیکنان آنلاین احساس می کنند که دیگران به آن‌ها نیاز دارند و باید وارد اینترنت شوند‌ زیرا دیگران به آن‌ها نیاز دارند.

اگر بخواهیم علائم اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را بررسی کنیم، باید موارد مختلف مانند رفتارهای وسواسی، کمبود خاص، مشکلات فیزیکی، انزوای اجتماعی، مشکلات در مدرسه و فریب‌کاری را بررسی کرد. لازم به ذکر است داشتن یک یا دو مورد از این موارد نمی‌تواند نشان از اعتیاد به بازی‌های ویدیویی باشد‌، اما، در هر صورت بهتر است این رفتارها را زیر نظر گرفت تا در صورت تایید شدن اعتیاد به بازی برای حل آن‌ها تلاش کرد‌.

• کمبود خواب

گیمرهایی‌ که مدت طولانی از وقت خود را صرف بازی کردن می‌کنند با مشکل کمبود خواب مواجه هستند. این مورد برای بازیکنانی که ذهن آن‌ها هنوز در حال رشد و توسعه است بسیار مضر است، به‌عنوان مثال این امر بر توجه و یادگیری آن‌ها در مدرسه بسیار تأثیر گذار است.

• عدم فعالیت بدنی

افرادی که به مدت طولانی بازی می‌کنند کم تحرک می‌شوند، این عامل موجب ایجاد مشکلات جسمی و همچنین از دست دادن فرصت رشد مغز می‌شود.

• مشکلات جسمی

استفاده بیش از حد از ماوس یا دسته، سندرم تونل کارپال را در بازیکنان تشدید می‌کند. مشکلات جسمی دیگر مانند خشکی چشم و سردرد نیز از دیگر مشکلات اعتیاد به بازی‌‌های ویدیویی است.

• انزوای اجتماعی

بازی زیاد تمایل افراد به بودن در جمع خانواده و ارتباط با دوستان را کاهش می‌دهد، این در انزوا بودن گیمرها را از یادگرفتن مهارت‌های اجتماعی که می توانند در کنار دوستان خود بیاموزند محروم می کند.

• غفلت از انجام فعالیت‌ها و مسئولیت‌های مدرسه

گیمرهایی که مدرسه می‌روند، به‌دلیل این‌که بیشتر وقت خود را صرف بازی می‌کنند دیگر زمان و تمایلی برای انجام تکالیف و کارهای دیگر ندارند.

• تحریک پذیری و افسردگی

محروم شدن از انجام بازی‌های ویدیویی، موجب ایجاد افسردگی و مشکلات احساسی در گیمرها می‌شود. همچنین میگرن، سردردهای عصبی و مشکلات جسمی از اتفاقاتی است که پس از بازی نکردن ممکن است برای بازیکنان رخ دهد.

روش‌های کاهش اعتیاد به بازی‌های ویدیویی

سازمان بهداشت جهانی اختلالات روانی ناشی از بازی‌های ویدیویی را به عنوان یک بیماری مشابه اعتیاد معرفی کرده است. البته این موضوع امروزه به یک واقعیت تبدیل شده است که همه به آن آگاه هستند. اختلال بازی، یازدهمین مرحله از اختلالات الگوهای رفتاری محسوب می‌شود. اختلالات روانی و رفتاری در اثر انجام زیاد بازی‌های ویدیویی، در گیمرها ایجاد می شوند. این اختلالات به گونه‌ای است که تمام فکر و ذکر افراد انجام بازی خواهد بود، به نحوی‌که بازی‌های خود را اولویت بر تمام کارهای دیگر خود قرار می‌دهد. به این ترتیب بازیکنان از فعالیت های روزمره خود عقب می‌مانند.

سازمان جهانی بهداشت درخواست دارد تا تحقیقات بیشتری در مورد بیماری اختلال بازی در طول زمان افزایش یابد، و تحقیقات و مطالعات برجسته‌تری در این زمینه انجام شود. انجام مطالعات بیشتر در این باره موجب خواهد شد راهکارهای بهتری برای درمان این اعتیاد در آینده ارائه شود. از طرفی بازیکنان نسبت به انجام بازی‌های ویدیویی آگاه‌تر می‌شوند‌. زیرا بازی‌های ویدیویی با استفاده از جدیدترین الگوهای روانشناسی رفتار، به گونه‌ای طراحی شده اند که اعتیاد آور باشند و گیمرها را وابسته و درگیر به خود کنند. همچنین در این بازی‌ها، ترشح دوپامین در افراد افزایش می‌یابد و می‌تواند ساختار مغز را دستخوش تغییر کند.

هنگامی‌که اعتیاد به بازی‌های ویدیویی شدت بگیرد، درمان‌های رفتاری و خانواده درمانی برای تقویت مجدد تعاملات خانوادگی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اعتیاد بازی‌های ویدیویی توصیه می‌شود. درمان‌ این نوع اعتیاد شامل کمک به بیمار جهت رفع مشکلات اجتماعی و احساسی آن‌ها است. زیرا اعتیاد به بازی‌های ویدیویی معمولا به دلیل اعتماد به‌‌نفس پایین، اختلالات روانی مثل افسردگی و ضعف مهارت‌های اجتماعی است‌. انجام به‌موقع درمان‌های رفتاری به بیماران کمک می‌کند بر احساسات منفی خود که منجر به تمایل به بازی می‌شود، غلبه کنند.

۱- تعیین زمان

روانشناسان بر این باورند که کودکانی که به مدرسه می‌‌روند نباید بیش از دو ساعت در روز در مقابل صفحه نمایش گوشی یا کامپیوتر باشند. اگر نگران این موضوع هستید که خود یا فرزندتان زمان زیادی را صرف بازی‌های ویدیویی می‌کنید، می‌توانید بازی کردن خود را به بیش از 30 دقیقه در روز محدود کنید. برای این‌ کار آلارم ساعت را تنظیم کنید یا از کسی بخواهید به شما یادآوری کند که زمان انجام بازی شما تمام شده است‌.

بنابراین توصیه می‌کنیم برای انجام بازی روزانه خود یک محدوده زمانی مشخص را انتخاب کنید و دقیقا مطابق با آن بازی کنید. کارشناسان بهداشت پیشنهاد می‌کنند که کودکان و نوجوانان در سنین مدرسه نباید بیشتر از ۲ ساعت در روز را بازی کنند. البته این موضوع برای بزرگسالان نیز به همان اندازه مهم است. بزرگسالان نیز باید وقت بازی کردن خود را در حالت کم تحرک محدود کنند و سعی کنند محدودیت‌های خاصی را برای خود مشخص کنند و تعیین کنند که هر روز چه مدت بازی کنند.

به عنوان مثال اگر می‌خواهید زمانی که صرف بازی کردن می‌کنید را به بیش از نیم ساعت در روز محدود کنید، بهتر است تایمر تلفن یا دستگاه دیگر خود را روی این مدت زمان تنظیم کنید تا پس از گذشت آن مدت زمان، به شما یادآوری شود وقت بازی کردن شما به اتمام رسیده است. چنان‌چه نتوانستید به درستی به قول خود عمل کنید، اعتماد به نفس خود را از دست ندهید و خودتان را سرزنش نکنید. و تلاش کنید از آن‌چه اتفاق افتاده است درس بگیرید و راهی برای جبران و جلوگیری از تکرار آن در دفعات بعدی پیدا کنید. به عنوان مثال، از اعضای خانواده یا یک دوست بخواهید به شما یادآوری کند که زمان قطع بازی است.

۲- حذف دستگاه‌های بازی از اتاق خواب

وجود گوشی و دستگاه‌های بازی در اتاق خواب موجب می‌شود بازیکنان هر زمانی‌که بخواهند به بازی دسترسی داشته باشند و مشغول آن شوند. از طرفی، انجام بازی پیش از خواب، بر کیفیت خواب افراد تاثیر می‌گذارد و در بیشتر موارد باعث بی‌خوابی و انجام بازی بیشتر می‌شود. پس در گام اول بهتر است هرگونه وسیله بازی را از اتاق خواب خود دور کنید تا بتوانید زمان بازی کردن خود را کنترل نمایید. پس از مدتی خواهید دید که صبح‌ها با آرامش و انرژی بیشتری از خواب بر می‌خیزید.

وجود رایانه، کنسول بازی، گوشی یا دستگاه بازی دیگر در اتاق خواب، بازیکنان را وسوسه می‌کند به جای خوابیدن تمام شب را به بازی اختصاص دهند و سپس روز را برای خواب انتخاب کنند‌. به این ترتیب فرد از انجام مسئولیت‌ها و وظایفی که در طول روز دارد عقب می‌ماند و کم‌‌کم دچار انزوا و گوشه‌گیری می‌شود. پس تا حد ممکن سعی کنید محل خواب خود را به مکانی بدون وسایل بازی تبدیل کنید تا گرفتار بازی‌‌های اعتیاد‌آور اواخر شب نشوید.

همچنین اگر در گوشی موبایل خود بازی دارید بهتر است آن را شب‌ها خاموش کنید، اگر نمی‌توانید به این روش جلوی بازی کردن خود را بگیرید، می‌توانید آن را تا صبح، به دست اعضای خانواده بسپارید یا آن را جایی قرار دهید که در زمان خواب نتوانید به راحتی به آن دسترسی داشته باشید، زیرا بازی کردن قبل از خواب می‌تواند کیفیت خواب شما را به‌ شدت کاهش دهد.

۳- درمان تخصصی اعتیاد به بازی

اگر مواردی که در بالا گفته شده است را امتحان کرده‌اید و هنوز کنترل این رفتار برایتان سخت است، ممکن است به کمک یک متخصص بهداشت روان مجرب، نیاز داشته باشید. در واقع گزینه اصلی برای درمان اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را می‌توان گفتگو درمانی (روان ‌درمانی) دانست. روا‌ن ‌درمانی اصطلاحی برای انواع روش‌های درمانی است. در این تکنیک هدف اصلی متخصصان، شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده افراد است. مشورت و گفتگو با یکی از متخصصان سلامت روان یا یک روانشناس می‌تواند به حل مشکلات و اختلالات روانی افراد کند و شما را در درمان اعتیاد به بازی‌های ویدیویی کمک کند. انواع تکنیک‌های مفید روان‌درمانی برای افرادی که دارای اعتیاد به بازی‌های ویدیویی هستند عبارتند از:

• درمان شناختی رفتاری (CBT)

CBT یک درمان ساختاریافته و هدفمند است. گفتگو با یک روانپزشک یا روانشناس به شما کمک خواهد کرد تا افکار و احساسات خود را کنترل کنید و برای خود ارزش قائل شوید. به این ترتیب متوجه می‌شوید که رفتار و احساسات بر اعمال شما تأثیر می‌گذارند. استفاده از این تکنیک برای اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری، گیمرها متوجه افکار و رفتارهای منفی و وسواسی خود می‌شوند و می‌آموزند که الگوها و عادت‌های فکری سالم‌تری را انتخاب کنند.

• گروه‌درمانی

گروه‌درمانی شاخه ای از روان‌درمانی محسوب می‌شود‌. در این تکنیک گروهی از افراد با یکدیگر ملاقات کرده و یک گروه را تشکیل می‌دهند، این گروه مشکلات خود را با هم زیر نظر یک درمانگر یا روانشناس بیان می‌کنند و به بحث می‌گذارند. گروه‌درمانی موجب افزایش انگیزه و حمایت اخلاقی برای افرادی است که دارای اعتیاد بازی‌های ویدیویی هستند، به علاوه این‌که اگر در نتیجه این اعتیاد، ارتباط خود با دوستان یا همسالان خود از دست داده اند.

۴- رفع اعتیاد به بازی‌های ویدئویی به کمک فعالیت های مختلف

اگر از دسته افرادی هستید که معمولا دچار استرس می‌شوید بهتر است، فعالیت‌های تسکین‌دهنده‌ای برای رفع استرس خود انجام دهید. در بسیاری از موارد افراد برای گریز از مسائل آزاردهنده و همچنین استرس‌زا به سراغ بازی‌های ویدیویی می‌روند. به این ترتیب افرادی که دچار استرس مداوم هستند دچار اعتیاد به بازی می‌شوند و آن را وسیله‌ای برای به آرامش رسیدن و کاهش آستری خود می‌دانند.

در این حالت توصیه می‌شود افراد به‌دنبال روش‌های دیگری جهت کاهش استرس خود باشند و برخی از استراتژی‌های مقابله‌ای دیگر را جایگزین این کار کنند. انتخاب روش‌ها و فعالیت‌های درست، موجب می شود تا در زمان بروز استرس، فعالیت دیگری را برای انجام دادن داشته باشید. به عنوان مثال، در زمان استرس می‌توانید مدیتیشن کنید، یوگا کنید، ورزش کنید، موسیقی بنوازید و نقاشی بکشید.

۵- بیرون رفتن با دوستان

دوستان نقش مهمی در زندگی ما دارند. تفریح و بیرون رفتن با دوستان یکی از بهترین لذت‌ها و هیجان‌انگیزترین فعالیت‌های دوران زندگی همه افراد است. شما می‌توانید به‌ جای بازی‌ کردن‌های طولانی مدت بیرون با دوستان خود بیرون بروید و خوش بگذرانید. انجام این کار در درمان اعتیاد به بازی‌های ویدیویی بسیار مهم است و موجب دور شدن شما از محیط بازی می‌شود.

۶- جایگزینی بازی‌های خانوادگی و فکری با بازی‌های ویدیویی

والدین نقش مهمی در بهبود مشکلات فرزندان خود دارند. توصیه می‌شود وقت بیشتری را با فرزندان خود بگذرانید و آن‌ها را به بازی‌های مفید و دسته‌جمعی تشویق کنید‌ تا به سراغ بازی‌های ویدیویی نروند‌. همچنین انجام بازی‌های فکری، موجب رشد خلاقیت و نوآوری در افراد می شود زیرا مغز را درگیر و کودک را به سمت آرزوها و آینده سوق می‌دهد.

۷- مسافرت کنید

گزینه آخر برای درمان اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری مسافرت کردن است. این روش برای تمام افرادی که به بازی اعتیاد دارند بسیار پیشنهاد می‌شود. بهتر است مسافرت به جاهایی که دوست دارید را جایگزین نشستن و بازی کردن کنید. از طرفی می‌توانید به نقاط مختلف شهر خود سفر کنید و لذت ببرید. سفر کردن تجارب خوبی را برای شما خواهد داشت و می‌توانید به‌جای هدر دادن وقت خود، لحظات به یاد ماندنی را بسازید.

آثار مخرب اعتیاد به بازی‌های ویدیویی چیست؟

اعتیاد به بازی‌های ویدیویی تاثیرات منفی بسیاری بر روی سلامت جسمی، روانی و احساسی افراد دارد به گونه‌ای که موجب آسیب‌های طولانی ‌مدت به زندگی اجتماعی و روابط خانوادگی و دوستانه افراد می‌شود. از طرفی این اعتیاد رفته‌رفته موجب ایجاد افسردگی، انزوا، اختلال کم ‌توجهی، ‌بیش‌فعالی و اختلال وسواس فکری برای بازیکنان خواهد شد. بی‌خوابی و کاهش کیفیت خواب، میگرن و سردردهای عصبی، عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرایانه هنگام توقف ناگهانی بازی از دیگر عوارض اعتیاد به این بازی‌ها هستند.

در بازی‌های ویدیویی برخی از فعالیت تعاملی بسیار دقیق، پیچیده و از روی اجبار هستند. اگر گیمرها در انجام بازی‌های  ویدیویی اعتدال را رعایت کنند و تنها زمان مشخصی از وقت خود را صرف آن‌ها کنند، احتمال اعتیاد و آسیب به سلامت جسم و روان کاهش می‌یابد. اما اگر افراد اختیار مدت زمان انجام بازی خود را نداشته باشند و محدودیتی برای آن مشخص نکنند، احتمال بروز اعتیاد، عواقب و تاثیرات منفی آن زیاد می‌شود. برخی از آثار مخرب اعتیاد به بازی های ویدیویی عبارتند از:

• افزایش احتمال ابتلا به اختلال کم‌توجهی (ADD) و کم‌توجهی ‌بیش‌فعالی (ADHD).
• اختلال در یادگیری به‌دلیل کاهش سرعت پاسخ بر اثر انجام بازی‌های خشن.
• بروز آسیب‌های اسکلتی‌ و عضلانی در اندام‌های فوقانی به‌دلیل‌ نشستن‌های بیش از حد و استفاده زیاد از برخی اندام‌های بدن‌.
• کاهش سوخت‌وساز بدن به‌دلیل فعالیت کم و تغذیه نادرست.
• افزایش وزن به‌دلیل نشستن‌های طولانی‌ مدت و فعالیت‌های بدنی کم.
• کاهش وزن به‌دلیل نداشتن وقت برای صرف وعده‌های غذایی هنگام انجام بازی.
• کاهش توانایی در برقراری ارتباط و مهارت‌های اجتماعی‌
• بروز اختلالات سلامت روان مانند افسردگی، وسواس فکری‌ و عملی، اضطراب و نگرانی

با همه این توصیفات از مثبت تا منفی بودن تاثیرات گیم باید بدانید که چگونه یک گیمر خوب باشید و از تاثیرات منفی بازی های ویدیویی دور شوید.

جمع بندی

امروزه استفاده زیاد از بازی‌های ویدیویی نوعی اعتیاد برای گیمرها تبدیل شده است. با توجه به این‌که بازی‌های کامپیوتری یکی از لذت‌بخش‌ترین سرگرمی‌های عصر حاضر محسوب می‌شوند، در برخی از موارد استفاده زیاد از آن‌ها باعث ایجاد اعتیاد در افراد می‌شود به‌ طوری‌که آن‌ها  تمایل دارند بیشتر وقت خود را صرف بازی‌ کنند. همان‌طور که می‌دانید استفاده بیش ‌از حد، از هر چیزی عواقب خاص خود را به دنبال دارد. در این مقاله عوامل ایجاد اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را برای شما بیان کردیم و ۷ راه برای کاهش اعتیاد به بازی‌های ویدیویی را برای شما بیان کردیم، امیدوارم این مطلب برای شما مفید واقع شود. سپاس که تا پایان این مقاله همراه ما بودید.